تاریخچه سینمای وحشت

اگر با تماشای فیلم‌های ترسناک، غرق لذت و هیجان می‌شوید، به هیچ وجه خواندن تاریخچه سینمای وحشت را از دست ندهید! دوره طلایی ژانر وحشت، از سال 1920 تا 1960 است؛ زیرا مخاطبان برای اولین‌بار می‌توانستند با دیدن سایه‌های عجیب در فیلم‌های صامت، نوآوری‌های جذاب و داستان‌های رازآلود، احساس ترس و دلهره واقعی را تجربه کنند.

فیلم‌های ترسناک معروفی که فروش زیادی داشتند و مخاطب را در سینما میخکوب کردند؛ شامل جنگیر، احضار، بچه رزماری و هالووین می‌شود. اگر نگاهی به تاریخچه سینمای ترسناک بیاندازید، می‌‌توانید فیلم‌های برتر و معروف در این ژانر را به راحتی پیدا کنید تا با تماشای آن‌ به هیجان بیایید. پس در صورتی که می‌خواهید برای اولین‌بار به سراغ این ژانر سینمایی بروید، مراقب باشید چون ممکن است هر لحظه قلبتان از جایش کنده شود!

تاریخچه اولین فیلم ترسناک

اگر بخواهیم درباره تاریخچه سینمای وحشت صحبت کنیم، ابتدا باید به تعریف دقیق تجربه ژانر ترسناک بپردازیم. عموما فیلم‌هایی که در زیر مجموعه وحشت هستند، به سراغ ترس‌های اولیه انسان می‌روند. کارگردان با استفاده از بازیگران حرفه‌ای، نورپردازی، صدا و جلوه‌های ویژه می‌خواهد تصویری از ارواح و موجودات ناشناخته را به مخاطب نشان دهد.

درباره اولین فیلم ترسناکی که ساخته شده است، مدارک دقیقی وجود ندارد. با این حال می‌توان گفت که اولین فیلم ترسناکی که توانسته است حالت خشونت، ترس از ارواح و روان‌پریشی را به تصویر بکشد، فیلم سینمایی le manoir du diable است. این فیلم کوتاه سه دقیقه‌ای در سال 1896، توسط ژرژ ملی یس به موفقیت چشمگیری دست پیدا کرد.

تاریخچه فیلم‌های وحشت

از آنجایی که ریشه اکثر فیلم‌های ترسناک درباره افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه خلاصه می‌شود، مضمون اولین فیلم‌ها براساس جادوگری و ارواح‌های وحشتناک است که با استفاده از جلوه‌های ویژه در آن زمان، حس ترس را به مخاطب القا می‌کرد. به این ترتیب برای شناخت تاریخچه سینمای وحشت، باید با هر دوره به همراه فیلم‌های شاخص و مهم آن آشنا شوید و درباره پیشرفت این ژانر به‌طور مستقل اطلاعات مفیدی به دست بیاورید.

از این رو در ادامه به تاریخچه فیلم‌های ترسناک مربوط به هر دهه، از سال 1920 تا بعد 2000 خواهیم پرداخت تا با بررسی ویژگی‌ها و عناصر داستان‌ها، تاریخچه و روایت هر افسانه ماوراطبیعی، با این ژانر جذاب و دیدنی آشنا شوید.

اولین فیلم‌های ترسناک از سال 1930-1920

اگر بخواهید یک مرور کلی بر تاریخچه سینمای وحشت داشته باشید، ابتدا باید به سراغ‌ فیلم‌های سینمایی بروید که از سال 1930-1920 ساخته شده است. در واقع پایه فیلم‌های ترسناک در این دهه شکل می‌گیرد و رشد می‌کند. با وجود اینکه هنوز صنعت فیلم‌برداری و صدابرداری نتوانسته بود به تکنیک‌های به‌روز و مدرن معاصر دست پیدا کند؛ اما با این حال کارگردانان و فیلم‎برداران ژانر وحشت برای القای حس ترس از روایت‌های نوآورانه و خلاق استفاده می‌کردند.

همچنین با وجود کمبود امکانات؛ نمادهای ترسناک و عجیب، موسیقی دلهره‌آور و صحنه‌های بصری جدید و سورئال؛ از جمله پارامترهای مهم در تاریخچه فیلم‌های ترسناک سال 1930-1920 بود. مهم‌ترین و برجسته‌ترین فیلم‌های سینمای وحشت در این دوره که مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان به ژانر قرار گرفت، عبارتند از:

• نوزاد شیطان (The unholy Tree, 1925)
• کابوس (The cabinet of Dr. caligari, 1920)
• فیلم Nosferatu

یکی از قوی‌ترین فیلم‌های ترسناک آن دوره، بدون شک کابوس است. با نورپردازی ضعیف و تاریک و موسیقی متن ترسناک، شاهکاری هیجان‌انگیز و متفاوت در این ژانر به وجود آمد. فیلم کابوس در واقع به سبک اکسپرسیونیسم آلمانی معروف است که مخاطب در آن می‌تواند به عناصر ترس و تاریکی چشم بدوزد. در ضمن در این دهه از تاریخچه سینمای وحشت، بیشتر فیلم‌های ترسناک براساس رویکردهای روانشناختی بود که به مرور زمان باعث شد فیلم‌های ترسناک-روانشناسی، خلق شوند.

فیلم‌های ترسناک از سال 1940-1930

با ورود به دهه 1930 به بعد، فیلم‌های ترسناک به مسیر جدیدی وارد شدند و حتی توانستند با کمک تکنولوژی‌های نوین در صنعت فیلم‌برداری، صدابرداری و تدوین، حس ترس را بهتر از گذشته به مخاطبان این ژانر القا کنند. در واقع سینمای وحشت در این دوره به دستاوردهای مهمی رسید که در ادامه برای آشنایی شما عزیزان، به چندتا از بهترین فیلم‌های سینمایی ترسناک این دهه خواهیم پرداخت:

• فرانکشتاین (Frankenstein, 1931)
• دراکولا (Dracula)
• مرد نامرئی (The invisible man)
• خانه تاریک (Dark house)
• مومیایی (The mummy)
• گرگینه لندن (The wolf man)

دهه 1940-1930، به دهه تثبیت ژانر ترسناک در فیلم‌های سینمایی و مستقل معروف است. ویژگی بارز تمامی فیلم‌هایی که در این دوره ساخته شده‌اند، بر مدار تکامل ارواج و هیولاهای ناشناخته، موضوعاتی مثل جنگیری و ترویج مسائل ماوراطبیعی است که می‌توان تمامی این موارد را در فیلم دراکولا مشاهده کرد. در ضمن، فیلم سینمایی دراکولا براساس رمانی با همین نام ساخته شد و خیلی زود توانست به محبوبیت چشمگیری دست پیدا کند.

فیلم‌های ترسناک از سال 1960-1950

برجسته‌ترین فیلم‌های ترسناک از سال 1960-1950 شامل کاسپر (casper, 1945) و دراکولا (Dracula) است. با اینکه در این دهه فیلم‌های ترسناک شاخص و قابل توجهی وجود ندارد؛ اما با این حال این دوره همانند پل مهمی از دوره کلاسیک به دوره مدرن است که اهمیت بسیار قابل توجهی برای تمامی عوامل سینما وحشت دارد.

تاریخچه سینمای وحشت در این دهه با روایت‌های قوی‌تری روبه‌رو است. در واقع این دهه پیچیدگی‌های خاصی دارد که بیشتر به دلیل عبور از یک دوره خام و شکل نیافته به یک دوره جدید و با تکنولوژی‌های پیشرفته است.

فیلم‌های ترسناک از سال 1980-1970

اگر بخواهیم بگوییم چه دوره‌ای، دوران طلایی ژانر ترسناک است، بدون شک باید از دهه 1980-1970 یاد کنیم. در این دوره، با حذف شدن سانسور فیلم‌های ترسناک و عناصر وحشت، تحول عجیب و بزرگی در این ژانر اتفاق افتاد؛ به همین خاطر با شناخت فیلم‌هایی که به معنای واقعی ترسناک و دلهره‌آور هستند، می‌توانید بهترین‌های این دهه طلایی و فوق‌العاده را تماشا کنید!

• جن‌گیر (The Exorcist, 1973)
• آرواره‌ها (Jaws, 1975)

بی‌شک اگر اهل تماشای ژانر وحشت باشید، نام فیلم جنگیر را شنیده‌اید؛ چراکه The Exorcist در تاریخچه سینمای وحشت، به‌عنوان ماندگارترین فیلم ترسناک ثبت شده است. این فیلم داستان دختری را روایت می‌کند که توسط یک جن تسخیر می‌شود. بازیگر نقش اصلی جنگیر، الن بارکین و کارگردان آن، ویلیام فریدکین است.

فیلم‌های ترسناک از سال 1990-1980

در سال 1990-1980، فیلم‌های ترسناک رنگ و بوی دیگری برای مخاطبان گرفتند؛ به این صورت که علاوه‌بر خلاقیت بصری و موسیقی‌های متن فوق‌العاده، ژانر وحشت با خشونت و خونریزی و صحنه‌های دلخراش آمیخته شد. در واقع کارگردانان در این دوره برای جذب مخاطبان، از ابزارهای دیگری به جز عنصر ترس و دلهره از یک موجود ماورایی کمک گرفتند. برترین فیلم‌هایی که در این دوره ساخته شدند، عبارتند از:

• جیغ (scream)
• جن‌گیر 2 (The Exorcist)
• چیز (The thing)
• هالووین (Halloween)

بهترین فیلم‌های ترسناک در تاریخچه سینمای وحشت این دوره جیغ، جنگیر 2 و هالووین بودند. فیلم هالووین از جمله فیلم‌های ترسناک و به شدت خشونت‌آمیزی به‌شمار می‌آید که برای اولین‌بار باعث شد جز دلخرا‌ش‌ترین فیلم‌ها در این ژانر قرار بگیرد. در ضمن در برخی از فیلم‌ هایی که باعث جراحت، قطع عضو و مرگ عوامل خود شده اند، مربوط به ژانر ترسناک هستند.

تاریخچه سینمای وحشت از سال 2000 به بعد

از سال 2000 به بعد فیلم‌های ترسناک وارد فاز دیگری از این ژانر شدند؛ زیرا تا پیش از این امکان ساخت فیلم‌های ترسناک با داستان‌های پیچیده، صحنه‌های به شدت ترسناک و عجیب وجود نداشت. در حالی که بعد از سال 2000 با پیشرفت علم و تکنولوژی، فیلم‌برداران توانستند بر هویت بصری و خلاقانه خود بیشتر کار کنند و به جای استفاده از سکانس‌های خشونت‌آمیز بر روی ترس و ایده‌های روانشناختی پلات یا داستان متمرکز شوند.

به‌علاوه از سال 2010 به بعد، با پیشرفت تکنولوژی‌های نوین مانند موبایل و اینترنت، از این عناصر مدرن در فیلم‌ها استفاده شد. در این بخش برای تکمیل تاریخچه سینمای وحشت، به برخی از بهترین فیلم‌های که بعد از سال 2000 تولید شده است، اشاره خواهیم کرد:

• سری مجموعه احضار (The Conjuring)
• سری مجموعه موذی
• آخرین خانه در سمت چاپ
• مادر (The MOTHER, 2017)
• ما (US)
• هالووین

کلام آخر

تاریخچه سینمای وحشت برای علاقه‌مندان به ژانر وحشت! علاقه‌مندان به ژانر ترسناک باید برای کسب تجربه بیشتر در این حوزه و لذت از مطالعه بهترین فیلم‌های ترسناک کلاسیک و مدرن، بهتر است از تاریخچه پیدایش و خلق آن‌ها مطلع شوند. البته همانطور که گفتیم، شروع تکامل فیلم‌های ترسناک و دلهره‌آور با فضایی تاریک و وهم‌آلود، اولین‌بار مربوط به سال 1896 است. از این رو با مقایسه فیلم‌هایی مثل بچه رزماری، جنگیر، هالووین و احضار می‌توانید به‌راحتی متوجه تغییر و تحول این ژانر جذاب و رازآلود شوید.

سوالات متداول

• ویژگی اولین فیلم‌های ترسناک چه بود؟

ویژگی مهم و بارز اولین فیلم‌های ترسناک، داستان‌های عامیانه و افسانه‌های قدیمی درباره موجودات ماوراطبیعی بود.

• دلیل شناخت تاریخچه سینمای وحشت چیست؟

بررسی و شناخت تاریخچه سینمای وحشت برای کسانی که به این ژانر علاقه دارند و یا می‌خواهند در این ژانر فیلم بسازند، اهمیت زیادی دارد.

• دوران طلایی ژانر وحشت برای چه دهه‌ای است؟

بدون شک، دوره طلایی ژانر ترسناک برای دهه 1980-1970 است؛ زیرا فیلم‌های وحشت در این دوره بدون سانسور ساخته می‌شدند.