الکتروموتور زیمنس
دینام یا الکتروموتور که نام دیگر آن موتور الکتریکی است، وسیله‌ای است که به زبان ساده انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند و باعث حرکت اجسام و ماشین‌ها می‌شود. این وسیله کاربردهای زیادی دارد که توسط بنیانگذار شرکت زیمنس ابداع شد و در زیمنس به تولید انبوه رسید. شرکت زیمنس آلمان در ساخت بهترین الکتروموتورها تجربه و شهرت زیادی دارد و یکی از بهترین تولیدکنندگان الکتروموتور در دنیا محسوب می‌شود. در ادامه مقاله اطلاعات بیشتری درباره الکتروموتور زیمنس ارائه کرده‌ایم.
درباره شرکت زیمنس
شرکت زیمنس یک شرکت خوشه‌ای و چندملیتی در کشور آلمان است که توسط ارنست ورنر فون زیمنس در سال 1875 تأسیس شد. این شرکت در ابتدا برای تولید انبوه دینام یا الکتروموتور زیمنس تأسیس شد و اکنون بزرگترین شرکت تولیدی صنعتی در اروپا محسوب می‌شود. این شرکت در کشورهای مختلف دارای دفاتر شعبه‌ای مختلف است. زیمنس در بخش‌های مختلفی مانند صنعت، انرژی، بهداشت و درمان، زیرساخت و شهرسازی فعالیت دارد و البته بیشترین محصولات آن مربوط به بخش اتوماسیون صنعتی و پس از آن لوازم پزشکی است.
الکتروموتور چیست؟
در واقع الکتروموتور نوعی مبدل است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند؛ به همین دلیل به آن مبدل الکترومکانیکی هم گفته می‌شود. این وسیله در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در واقع یکی از اصلی‌ترین قسمت‌های دستگاه‌های برقی است که حرکت در آن‌ها وجود دارد؛ مثلا در صنایع پزشکی، ساختمانی و … که از دستگاه‌های متحرک زیادی استفاده می‌کنند. الکتروموتور از دو بخش اصلی روتور و استاتور تشکیل شده است.
- روتور: هر الکتروموتوری دارای یک بخش متحرک است که به این بخش متحرک روتور گفته می‌شود. روتور از یک شفت سیم پیچی تشکیل شده است و با ایجاد نیروی مغناطیسی توسط استاتور، شفت شروع به چرخیدن می‌کند.
- استاتور: به بدنه موتور siemens که قسمت ثابت موتور محسوب می‌شود استاتور گفته می‌شود که سیم پیچ‌ها داخل شیارهای بدنه آن قرار می‌گیرند.
انواع الکتروموتور زیمنس
الکتروموتورها به طور کلی از لحاظ برق مصرفی دارای دو نوع تک فاز و سه فاز هستند و از لحاظ عملکرد در انوع مختلفی مانند ضد انفجار، ترمزدار و … تولید می‌شوند.
الکتروموتور زیمنس تک فاز
این نوع از الکتروموتورها همان‌طور که از نامشان پیداست با برق شهری 220 ولت کار می‌کنند. استاتور این نوع الکتروموتورها با دو شبکه سیم پیچ کار می‌کند. الکتروموتورهای تک فاز توان بالایی ندارند و فقط مناسب مصارف خانگی و جاهایی هستند که نیازی به الکترموتور قوی برای تولید انرژی مکانیکی با قدرت بالا ندارند. الکتروموتور تک فاز در برخی وسایل برقی خانگی، دستگاه‌های کارگاه‌های صنعتی کوچک، واحدهای تجاری و اداری مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ نصب آن‌ها آسان و راندمانشان پایین است و دارای محدودیت ولتاژ مصرفی هستند.
الکتروموتور زیمنس سه فاز
ساختار این نوع الکتروموتورها به گونه‌ای است که در آن‌ها استاتور از سه شبکه سیم پیچ جداگانه با زاویه 120 درجه از هم تشکیل شده است. توان الکتریکی این نوع از الکتروموتورها بالاست و برخلاف الکتروموتور زیمنس تک فاز که مصارف محدود خانگی و ضعیفی دارد، این نوع الکتروموتور در صنایع بزرگ، کشاورزی‌های وسیع و برخی از پمپ‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. الکتروموتور زیمنس سه فاز راندمان بالایی دارد و تعمیر آن آسان است؛ از طرفی این نوع الکتروموتور زیمنس نیاز به خازن ندارد.
الکتروموتور زیمنس ضد انفجار
این نوع الکتروموتورها با هدف استفاده در فضاهایی طراحی و ساخته شده‌اند که خطر اشتعال، آتش‌سوزی و انفجار وجود داشته باشد. این نوع الکتروموتورها ضریب‌های ایمنی متفاوتی دارند و ممکن است بسته به کاربردشان با ایمنی کم یا زیاد مورد استفاده قرار بگیرند.
الکتروموتور زیمنس ترمزدار
شروع به کار و توقف الکتروموتور ترمزدار به صورت لحظه‌ای است و ممکن است نیاز باشد که در حین حرکت به سرعت متوقف شوند، ترمز باعث می‌شود که این اتفاق به خوبی بیفتد و برعکس سایر الکتروموتورها که توقف حرکت در آن‌ها به طور آهسته اتفاق می‌افتد، سریعا از حرکت باز می‌ایستند. مثال‌هایی از الکتروموتور زیمنس ترمزدار شامل استفاده در آسانسور و بالابرها، پله برقی، توربین بادی، پمپ و خطوط مونتاژ کارخانه‌هاست.
الکتروموتور زیمنس ولتاژ پایین
محدوده عملکردی این نوع از الکتروموتورهای زیمنس در 0.09 تا 4000 کیلو وات قرار دارد. مزایای این الکتروموتورها شامل تعادل انرژی مثبت و کارآمد، دارای خاصیت ضد انفجاری و ایمنی بسیار بالا، مطابق با استانداردهای IEC یا NEMA و بالاترین عملکرد از لحاظ مقرون‌به‌صرفه‌بودن است.
انواع الکتروموتور زیمنس ولتاژ پایین شامل موارد زیر است:
- موتورهای IEC
- موتورهای غیر استاندارد
- موتورهای گشتاور بالا SIMOTICS HT
- موتورهای AC به NEMA
- موتورهای ضد انفجار SIMOTICS XP
- موتورهای LOHER
الکتروموتور زیمنس ولتاژ بالا
این دسته از الکتروموتورهای زیمنس دارای دوام بالا و بسیار قابل اطمینان هستند. توان این نوع الکتروموتورها 100 MW است و دارای سیستم‌های خنک‌کننده و کلاس‌های حفاظتی مختلف، قابلیت کار در محیط‌های آلوده و همچنین محیط‌هایی که دارای خطر انفجار هستند را دارند.
الکتروموتور زیمنس موتور DC
این نوع الکتروموتورها قابلیت اطمینان بالایی در عملکرد درایو مقرون‌به‌صرفه دارند و از لحاظ در دسترس‌بودن بسیار مناسب هستند.
الکتروموتور زیمنس دالاندر
این نوع از الکتروموتورهای زیمنس در توان‌های مختلفی با دورهای 1000/1500، 750/3000، 1500/1500 وجود دارند. کاربرد این نوع الکتروموتورها در موارد زیر است:
- صنایع بسته‌بندی
- صنایع معدنی
- صنایع دارویی
- جرثقیل‌های سقفی
- انواع فن
- صنایع نیروگاهی
- نوارهای نقاله
- و …
از انواع الکتروموتور دالاندر زیمنس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- الکتروموتور قفسه سنجابی 1500/3000
- الکتروموتور قفسه سنجابی 1000/1500
- الکتروموتور قفسه سنجابی 750/1500
الکتروموتور زیمنس دریایی
الکتروموتور دریایی زیمنس دارای بدنه آلومینیوم و چدن در مدل‌های استاندارد و ضدانفجار تولید می‌شوند. برخی از این نوع الکتروموتورها برای استفاده در زیر عرشه کشتی و صنایع دریایی برخی با هدف استفاده در روی عرشه کشتی طراحی شده‌اند. الکتروموتورهای مخصوص زیر عرشه تمامی موارد استاندارد و گواهینامه‌های تست تا خروجی KW200 را دارند. برخی از مدل‌های الکتروموتور دریایی مخصوص روی عرشه کشتی هستند که حتی در زمان غوطه‌‌‌ورشدن کامل در زیر آب هم کاملا بی‌نقص عمل می‌کنند.
یک مثال از کاربرد الکتروموتور دریایی زیمنس استفاده در سکوهای نفتی است. مثال‌های دیگر درایوهای کمکی در کشتی شامل موارد زیر است:
- فن‌ها (به عنوان مثال برای سیستم‌های تهویه و خنک‌کننده)
- پمپ‌های تغذیه ( feed pumps) برای سیستم آب خنک‌کننده و ضد آتش، سوخت‌ها و روغن‌ها
- وینچ‌ها
- کمپرسورها
- و …
شرکت زیمنس الکتروموتورهای خود را تحت نام Simotics به بازار عرضه کرده است و علاوه بر مدل‌های معروفی که نام برده شد، انواع بسیاری از الکتروموتورها را برای کاربردهای مختلف در صنایع گوناگون عرضه می‌کند.
جمع‌بندی
الکتروموتور یک وسیله بسیار پرکاربرد که در همه‌جا ردپای آن را می‌توان یافت؛ از منازل و استفاده در دستگاه‌های برقی خانگی گرفته تا صنایع بزرگ دریایی، پزشکی، عمرانی و … از الکتروموتورها با توان‌های مختلف برای تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی و حرکتی استفاده می‌شود. نام دیگر آن دینام یا موتور الکتریکی است که اولین بار توسط شرکت زیمنس آلمان به تولید انبوه رسید. شرکت زیمنس آلمان توسط ارنست زیمنس تأسیس شد و امروزه از بزرگترین شرکت‌های صنعتی دنیا محسوب می‌شود و دارای نمایندگی‌های مختلفی است.
الکتروموتور زیمنس دارای انواع مختلفی ازجمله تک فاز، سه فاز، ضد انفجار، ترمزدار، ولتاژ پایین، ولتاژ بالا، دالاندر، دریایی و … است.
سؤالات متداول
الکتروموتور زیمنس چیست؟
الکتروموتور زیمنس یک مبدل است که نیروی الکتریکی را به نیروی مکانیکی تبدیل می‌کند و در شرکت زیمنس با نام Simotics تولید شده و به بازار عرضه می‌شود.
انواع الکتروموتور زیمنس کدام‌اند؟
الکتروموتور زیمنس از لحاظ برق مصرفی به دو نوع تک فاز و سه فاز تقسیم می‌شود و از لحاظ کاربرد دارای انواع ترمزدار، ضد انفجار، دالاندر، دریایی، DC و … است.