قلعه بابک که نامش منسوب به بابک خرمدین مبارز ملی‌گرای ایرانی است، در قلب منطقه ارسباران واقع در شمال غربی ایران واقع شده است. دژبابک با بذ نام‌های دیگر قلعه بابک می‌باشد. این بنا در ارتفاع ۲۳۰۰ متری کوهی در حوالی کلیبر قرار دارد. قدمت قلعه بابک به زمان ساسانیان باز می‌گردد، اما بنا به شواهد به دست آمده از این قلعه تا سده‌های هفتم و هشتم نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت.
قلعه بابک هم مانند ارگ بم به دلیل جذابیت‌های باستانی و هم به خاطر طبیعت حیرت‌انگیز منطقه مقصدی بسیار خاطره‌انگیز برای علاقه‌مندان به تاریخ و طبیعت ایران خواهد بود. علاوه بر این، همانگونه که در ادامه خواهیم گفت، مانند ارگ بم برای رفتن به قلعه بابک هم علاوه بر علاقه به تاریخ و طبیعت، باید دستی هم بر آتش کوهنوردی و راه‌پیمایی در کوه داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره قلعه بابک با ما در این مطلب همراه باشید. البته یادتان باشد برخلاف جاهای دیدنی یزد در زمان بازدید از این جاذبه لباس گرم با خود ببرید.
داستان و مراسم‌های قلعه بابک
ماجرای قیام بابک خرمدین علیه خلفای عباسی از شورانگیزترین داستان‌های ملی ایرانیان است. گرچه شواهد تاریخی دقیقی وجود ندارد، اما معروف است که بابک خرمدین به مدت ۲۰ سال این قلعه را تبدیل به مرکز مبارزات خود کرده بود. قلعه بابک مانند ارگ بم به دلیل ارتفاع زیاد و مسیر صعب‌العبورش تقریباً دسترسی ناپذیر بود و حاشیه‌ی امنی برای بابک و یارانش ایجاد می‌کرد. آن‌ها پس از ۲۰ سال مبارزه با خلفای عباسی توانستند بر بخش بزرگی از آذربایجان مسلط شوند. بابک درنهایت در جنگی مقابل سردار افشین شکست خورد و سرانجام دستگیر شد.
در همان سال هم بابک خرمدین به دستور خلیفه، دست و پایش قطع شد و سپس او را اعدام کردند. گفته می‌شود زمانی که دست راست او را قطع کردند با دست چپش خون را به صورتش مالید تا زردی صورتش را با خونش بپوشاند. آوازه قیام خرمدینان و رشادت بابک و یارانش به شکل افسانه‌هایی جذاب از چین و هند گرفته تا قلمرو رومیان و… دهان به دهان شد. اگرچه اطلاعات دقیقی از این مبارز افسانه‌ای وجود ندارد اما بنا بر بعضی روایت‌ها تاریخ تولد او ۱۵ تیر ماه دانسته می‌شود. از این رو هر سال و در همین تاریخ، دوست‌داران فرهنگ ایرانی برای گرامی‌داشت بابک خرمدین در این قلعه حضور بهم می‌رسانند.
بهترین زمان سفر به قلعه بابک
به علت هوای سرد و کوهستانی منطقه، طبعا بهترین زمان سفر اواسط بهار یا اواخر تابستان می‌باشد. در این زمان هوا بسیار مطبوع، طبیعت سرسبز و چشم‌انداز‌ها مسحور‌کننده هستند. پاییز ارسباران نیز بسیار زیباست گرچه بهتر است به خاطر سرمای هوای سفر خود را در اوایل پاییز برنامه‌ریزی کنید. پیاده‌روی برای رسیدن به قلعه در هوای مناسب بسیار لذت‌بخش خواهد بود. گرچه گرمای هوا در میانه‌ی تابستان صعود به قلعه بابک را در تابستان دشوار می‌کند. اما همانطور که گفتیم، در ۱۵ تیرماه مراسمی برای بزرگ‌داشت بابک خرمدین برگزار می‌شود که می‌توانید در آن شرکت کنید و این مزیت سفر به این مقصد در تابستان می‌باشد.
اقامت در قلعه بابک
مسئله‌ی اقامت شاید اصلی‌ترین دغدغه افراد برای سفر به یک مقصد گردشگری باشد. حتما در مسیر خود از کلیبر به قلعه بابک هتل بابک را خواهید دید. اگر اهل اقامت در هتل هستید این مکان می‌تواند برای شما مناسب باشد. البته توجه داشته باشید که اگر بهار یا تابستان را برای سفر انتخاب می‌کنید حتماً از مدتی قبل برای رزرو هتل اقدام کنید. اگر اهل اقامت در هتل نیستید مراکز بومگردی هم در این منطقه وجود دارد که می‌توانند برای مدت اقامتتان اتاقی در اختیارتان قرار دهند. معمولا قیمت این مراکز از هتل کمتر است. جدا از این‌ها اگر با مقداری سرمای شبانه مشکلی ندارید، چادر زدن در منطقه هم می‌تواند از گزینه‌های شما برای اقامت در سفر به قلعه بابک باشد. همانطور که اقامت در کویرهای یزد ایده خوبی برای بازدید از جاهای دیدنی یزد محسوب می‌شود.
موقعیت مکانی قلعه بابک و مسیر‌های دسترسی به آن
قلعه بابک در حدود دویست کیلومتری تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی واقع شده است. برای رفتن به قلعه بابک باید از تبریز راهی اهر شوید و سپس به کلیبر بروید که قلعه در نزدیکی آن قرار دارد. با توجه به اهمیت نظامی قلعه، طبیعتا صعود به آن آسان نیست. برای رسیدن به گذرگاه پلکانی و کم‌عرض قلعه بابک سه راه اصلی وجود دارد:
پله‌های سنگی هتل بابک
این مسیر ساده‌ترین راه صعود به قلعه بابک می‌باشد. برای رسیدن به گذرگاه پلکانی قلعه از این مسیر، باید از حدود هزار پله بالا بروید. زمان تقریبی این صعود سه ساعت می‌باشد.
کمپ گردشگری قلعه دره سی
برای استفاده از این مسیر باید با ماشین به سمت کمپ گردشگری قلعه دره سی که در سه کیلومتری کلیبر قرار دارد بروید. از جایی که ماشینتان را پارک می‌کنید تا گذرگاه پلکانی قلعه حدود سه ساعت پیاده‌روی در دره‌ای زیبا پیش روی شما خواهد بود.
مسیرِ کمپ عشایر
این مسیر نسبت به دو مسیر قبلی پیاده‌روی کمتری دارد اما برای انتخاب آن نیاز به یک ماشین مجهز برای رانندگی در راهی ناهموار دارید. شش کیلومتر بعد از هتل بابک، یک راه فرعی و ناهموار وجود دارد که به کمپ عشار می‌رسد. آن‌جا می‌توانید ماشینتان را پارک کنید و با حدود یک ساعت پیاده‌روی به گذرگاه پلکانی قلعه برسید.
سفر به قلعه بابک برای افرادی با سلیقه‌های مختلف می‌تواند جذاب باشد. علاقه‌مندان به بنا‌های باستانی، طبیعت بکر، دیدن زندگی عشایری، کوهنوردی و آفرود کسانی هستند که سفر قلعه بابک برایشان بسیار خاطره‌انگیز خواهد شد. توصیه می‌کنیم حتما پیش از سفر در مورد تاریخ این قلعه و شخص بابک خرمدین اطلاعاتی کسب کنید تا این سفر برایتان شبیه سفری در دل تاریخ پر رمز و راز این سرزمین باشد.
